De Nederlandse schrijver, econoom en pseudo-arts Friedrich Weinreb bleek zich na de Tweede Wereldoorlog ten onrechte te beroepen op zijn verzetsdaden en heldenmoed. Integendeel, hij was geen held maar bleek een fantast(ische collaborateur) die duizenden Joden honderdduizenden guldens afhandig maakte door ze op zijn zo gezegde ‘veilige Weinreblijst’ te plaatsen. Met name jonge Joodse vrouwen moesten zich laten welgevallen bij inschrijving “dikwijls inwendig” door hem persoonlijk gekeurd te worden. Meer dan 115 Joden werden door hem aan de SIPO (Sicherheits Polizei) verraden waarvan zeker 70 omkwamen in concentratiekampen.
De vader van Uriël Rosenthal, minister van het in 2010 aangetreden kabinet Rutte, was een boezenvriend van Weinreb. De grootouders van Uriël stonden op de ‘beschermende lijst’ maar dat pakte anders uit. Zij kwamen om in Auschwitz. Uriël zou hierover later het volgende zeggen “De ouders van mijn vader zouden het er dus via de Weinreb-lijsten levend afbrengen. Dat is dus heel anders gelopen. U begrijpt dat na de oorlog Weinreb een taboewoord was in de familie.” In zekere zin was Weinreb wel zéker slachtoffer, maar dan van de gevolgen die veroorzaakt werden door pseudo-herinneringen. Het Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie (NIOD) dat naar de achtergronden een onderzoek instelde publiceerde in 1976 een bijna 1.700 pagina’s tellend rapport met als eindconclusie dat Weinreb zich in de Tweede Wereldoorlog juist schuldig had gemaakt aan collaboratie en verraad. De door Weinreb uitgebrachte memoires onder de titel ‘Collaboratie en Verzet’ waarin hij nogal opgaf over zijn eigen verzetsdaden bleken “nagenoeg uitsluitend te bestaan uit fantasieën leugens en verdachtmakingen” volgens de onderzoekers mr. D. Giltay Veth en dr. A J van der Leeuw van het NIOD die gedurende zes jaar de gangen van Weinreb waren nagegaan.“Voor Weinreb hebben begrippen als ”waarheid” en “leugen” geen ethische betekenis. Hij verdraait en manipuleert ze naar zijn behoeften van het ogenblik” aldus deze onderzoekers. In o.a. het Nieuwsblad van het Noorden van 5 oktober 1976 werd hieraan op pagina 3 uitgebreid aandacht besteedt.
Waarheden die niet aan een continue uitdaging worden onderworpen, houden uiteindelijk op de werking van waarheid te hebben omdat zij door overdrijving tot leugen worden gemaakt” – John Stuart Mill, Engels sociaal-filosoof & econoom.