Home » Columns » Geen Wright maar Weißkopf

Geen Wright maar Weißkopf

Gustav Albin Weißkopf werd op 1 januari 1874 geboren in het Duits-Frankische Leutershausen en moet beschouwd worden als DE eerste luchtvaartpionier. Weißkopf emigreerde in 1895 naar de Verenigde Staten van Amerika en veramerikaniseerde zijn achternaam naar Whitehead. Het zou Whitehead – Weißkopf zijn die met zijn vliegmachine nr. 21, een ééndekker uitgerust met een 15 kw motor, op 1 augustus 1901 de eerste gemotoriseerde vlucht ter wereld maakte.

Tijdens deze vlucht die plaatsvond in de Amerikaanse staat Connecticut bereikte hij een hoogte van 18 meter en legde daarbij zo’n 800 meter af. Films of foto’s zijn (nog?) niet bekend van deze mijlpaal, wél maakten een drietal kranten hiervan melding. Het zou niet de eerste poging van Weißkopf zijn. Naar verluidt beweerde een ooggetuige dat hij Weißkopf al in 1899 een vlucht op geringe hoogte van ongeveer 800 meter had zien maken met zijn vlieg-machine nr. 20. In januari 1902 verbeterde Weißkopf met zijn vernieuwde ééndekker nr. 22 uitgerust met een 30 kw motor zijn eigen record.

De innovatieve Weißkopf liet bij het opstijgen zowel de wielen als de luchtschroeven aandrijven en maakte een vlucht met een afstand van maar liefst 10 km! Op 18 augustus 1903 werd in het Duitse Hannover een minstens zo spectaculaire vlucht gemaakt, dat keer door de Duitser Karl Jatho. Op de Vahrenwalder Heide vloog Jatho met Motordrachen Nr. 1, een zelf ontwikkelde en gebouwde 3-dekker vlieg-machine voorzien van een paardenzadel en een kleine ééncilinder motor. Op een hoogte van twee meter maakte hij een 18 meter lange vlucht.

Hij liet dit door drie getuigen bevestigen en notarieel vastleggen. Enkele weken later, in november 1903, verbeterde hij zijn eerste poging door met Motordrachen Nr. 2 op een hoogte van 3,5 meter een afstand van 60 meter af te leggen.

Naar aanleiding van zijn eerste vlucht werd Weißkopf in 1900 bezocht door de gebroeders Wright die (onder belofte zijn werk te financieren) inzage kregen in zijn ideeën en ontdekkingen. Wilbur en Orville Wright, twee fietsen makende broers uit Dayton uit de Amerikaanse staat Ohio, zouden in 1903 ook hun eerste vluchtpoging ondernemen. Op 17 december van dat jaar vond deze plaats in de duinen bij de plaats Kitty Hawk in de Amerikaanse kuststaat North Carolina. Hun eerste vlucht, waarbij hun vliegtuig met behulp van een katapult de lucht in werd geschoten, duurde 12 seconden waarbij op geringe hoogte een afstand van 37 meter overbrugd werd.

Later op dezelfde dag verbeterden zij (met Orville als bestuurder) hun resultaat na meerdere pogingen tot een vlucht van 60 seconden over in totaal 260 meter. Dat de gebroeders Wright aangewezen zijn als DE Wereld-luchtvaartpioniers is op zijn zachtst gezegd merkwaardig. De door hen geclaimde resultaten konden in vluchtproeven met een nauwkeurig nagebouwd model van de Flyer One niet bevestigd worden.