Edward Louis Bernays, de Joods-Amerikaanse Joseph Goebbels die de USA de Eerste Wereldoorlog insleurde, ontwikkelde met behulp van psychoanalyse, gecombineerd met psychologie en sociologie, technieken die het publieke denken én gedrag beïnvloedden en zette zijn talenten tijdens – maar méér nog ná – de Eerste Wereldoorlog in voor – zoals hij dat zelf omschreef – de “intelligent few who have been charged with the responsibility of contemplating and influencing the tide of history.”
Voor hem was duidelijk (nét zoals dat voor Churchill, Disraëli en anderen zo helder was) dat de menselijke massa gedachteloos was, niet in staat was om zelfstandig te denken en zich van nature liet leiden door (dierlijk) instinct. Onder het principe apenapenapenna (Na-apen) werd door het aanleggen en voorkauwen van denk-patronen het na-denken gecreëerd.
De vooraf ontwikkelde denkpatronen werden en worden door de massa gekopieerd en terecht als na-denken gelabeld maar onterecht met het etiket zelf(standig)denken voorzien! Als het denken werd en wordt óók het doen, c.q. het wenselijk en te volgen gedrag voorgespeeld en zijn daarmee zowel het denken én gedrag niet anders dan (tevoren) zorgvuldig en volledig beheersbare besturingsmechanismen waarmee de gedachteloze massa zich sturen laat, terwijl het denkt zèlf zijn denken en doen te bepalen. Een machtig wapen!
De door Bernays ontwikkelde en gebezigde manipulatietechnieken gaf hij de naam Propaganda mee, een naam die schatplichtig was aan de uit 1622 ten tijde van paus Gregorius XV stammende “congregatio de propaganda fide” – (congregatie ter verbreiding van het geloof). In het verwrongen brein van Bernays waren de (wereld)burgers niet meer dan een domme, gevaarlijke mensenkudde.
Een gevaarlijke menigte met verborgen irrationele krachten “a dangerous crowd with hidden irrational forces” die als een kudde geleid moest worden “as a herd that needed to be led.” Om te voorkomen dat de burgers verkeerde gedachten zouden aanhangen moesten ze voor hun eigen bestwil van bovenaf gestuurd en gegidst worden.
De feitelijke macht lag en ligt ook niet in de handen van politici maar, zoals hij dat zelf omschreef, bij een kleine groep uitverkorenen “an invisible government which is the true ruling power of our country. We are governed, our minds are molded, our tastes formed, our ideas suggested, largely by men we have never heard of” – We worden geregeerd, onze geest wordt gekneed, onze smaak gevormd, onze ideeën gesuggereerd, grotendeels door mannen van wie we nooit gehoord hebben.
(uit: ‘Oorlog is misleiding en bedrog’ – Fre Morel, Eerste editie 24-02-2012 Uitgeverij Papieren Tijger, Breda – heruitgave Uitgeverij de Blauwe Tijger, 2018)
(Foto: Pixabay – licensefree)